Akhisar Domatesi’nin Kaderi Üreticinin Elinde

Haber Merkezi - MHA

İlçemizde geçen sene bazı alanlarda görülen ve domates üreticilerimize ekonomik zararlar veren Domates Lekeli Solgunluk Virüsühastalığı, üretim sezonu başından beri İlçe Tarım Müdürlüğünde görevli uzmanlar tarafından bu yıl da hassasiyetle takipedilmektedir

Birçok bitki patojeni, tarımsal ürünlerde çeşitli hastalıklara neden olmaktadır. Bakteri, virüs, fungus gibi hastalık etmenleri hem arazi koşullarında hastalık oluşturarak, hem de hasat sonrası enfeksiyon zararı devam ederek ekonomik kayıplara yol açabilmektedir. Hastalık etmenleri arasında bitki patojeni virüsler önemli bir yer tutmaktadır. Virüsler birçok konukçu bitkide yıkıcı zararlara neden olabilmektedir. En yaygın ve ekonomik öneme sahip olan virüslerden olan Domates Lekeli Solgunluk Virüsü(TomatoSpottedWiltVirus = TSWV)dünyada ilk olarak 1915 yılında Avustralya’da tanımlanmıştır.

Geçen yıl bölgemizdeki yaklaşık 18.000 dekar domates alanının 6.500 dekarlık kısmında görülen Domates Lekeli Solgunluk Virüsü, çok büyük zararlara yol açmış ve 3.500 dekarın üstünde domates alanının hasat edilmeden bozulmasına ve 3.000 dekarlık alanda % 70’e varan ürün kayıplarına yol açmıştır.

Bu hastalık domates bitkilerinde; mozaik bronzlaşma, yaprak kıvırcıklığı ve yapraklarda yanık yağ dökmüş gibi yağ lekeleri, solgunluk, nekrotik lekeler, nekrotik çizgiler, cüceleşme, meyvede açık koyu sarı, kırmızı alanlar, şiddetli nekroz belirtileri oluşturmaktadır. Şiddetli enfeksiyonlarda virüs bitkiyi tamamen öldürebilmekte veya ürünlerde % 90’a varan kayıplara yol açmaktadır.

Domates Lekeli Solgunluk Virüsü hastalığı, en fazla Trips(Thysanoptera: Thripidae) adı verilen emici böcekler vasıtasıylasirkülatif ve propagatif olarak, yani Tripslerinhastalıklı bitkilerden emdikleri virüslü öz suyunu sağlam bitkileri de emerek bulaştırmaları sayesinde yayılmakta ve çoğalmaktadır. Bu sebeple Trips ve benzeri emici böceklerle mücadele, hastalığı engellemenin“olmazsa, olmazıdır”. Öte yandan, hastalığa yakalanmış olan bitkilerin erken devrede tarladan uzaklaştırılarak imha edilmesi de en etkili mekanik mücadele yöntemidir.

Etmeni virüsolan hastalıklarla doğrudan ilaçlı mücadele yöntemi mevcut olmayıp,bu tür hastalıklardan korunmanın en iyi yolu karantina ile virüsün bir alana veya bölgeye bulaşmasını önlemek; bulaşma söz konusu ise yayılmasını engellemektir.

Bitkilerde virüs hastalıklarına karşı ilaçlı mücadelemümkün olmadığı için, günümüzde değişik metotlarla korunma yollarına gidilmektedir. Bunların başında; virüsten ari domates fidanı ile üretim yapılması, bulaşık bitkilerin tarım alanlarından uzaklaştırılması, virüs taşıyıcı vektörlerle mücadele edilerek bitkiden bitkiye taşınmasının önlenmesi ve moleküler biyoloji teknikleri ile virüslere dayanıklı bitkilerin elde edilmesi ve bu dayanıklı çeşitlerle yetiştiricilik yapılması gelmektedir.