Eğitim Masrafı Vatandaşın Cebinden Çıktı

TÜİK’in eğitim harcamalarına ilişkin istatistiklerini değerlendiren CHP’nin Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu öğrenci başına eğitim harcamasının yüzde 42 azaldığını söyledi.

Eğitim harcamalarının Türk Lirası olarak arttığından bahsediyorlar fakat burada dikkat çeken asıl onu öğrenci başına yapılan harcamalardaki düşüş diyen Bakırlıoğlu eğitim harcamalarını TÜĞİK rakamları üzerinden değerlendirdi.

CHP’li Bakırlıoğlu yaptığı açıklamada; 2013 yılında 2.611 dolar olan öğrenci başına yapılan eğitim harcaması, 2022 yılında 1.515 dolara düşmüş.

Yüzde 42’lik bir düşüş söz konusu.

2021-2022 yıllarını dikkate aldığımızda; sadece bir yılda 240 dolarlık bir azalış var. Yani yüzde 13,6 azalmış.

Yine aynı şekilde eğitim harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2021 yılında %4,8 iken, 2022 yılında %3,9 olmuş.

Devlet eğitim harcamalarının GSYH içindeki payı ise 2021 yılında %3,5 iken, 2022 yılında %3,1 olmuş.

Eğitim bütçesinin, merkezi yönetim bütçesi içerisindeki payına baktığımız zaman; 2016 yılında yüzde 19,24 iken, 2024’te yüzde 14,56’ya düşmüş.

Millî Eğitim Bakanlığının bütçe içerisindeki payı benzer şekilde 2016’da yüzde 13 iken, 2024 yılı bütçesinde yüzde 9,84’e düşeceği öngörülmüş.

Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin yüzde 80’inin personel ve SGK giderleri olduğu düşünüldüğünde kalan para ile eğitim sisteminin sorunlarının çözülmesi mümkün değil.

Vatandaşın Eğitim Harcaması Artıyor

Devletin eğitim harcaması, GSYH ve bütçeden eğitime ayrılan pay azalırken, hane halklarının harcaması oldukça artmış görünüyor.

Hane halklarının eğitim harcaması 2021 yılında 77 bin 675 liradan, 2022 yılında 91 bin 515 liraya yükselmiş. Yani vatandaşın cebinden 13 bin 840 lira daha fazla para çıkmış ifadelerine yer derdi.

Bu tablo eğitim sisteminin içinde bulunduğu kötü durumu gösterdiğine dikkat çeken Bakırlıoğlu; sözlerini şöyle sürdürdü. Eğitimin yükü vatandaşın sırtına yüklenmiş durumda. Hem masraf olarak hem de sorumluluk olarak. AKP’nin eğitim politikaları yüzünden kayıp kuşaklar oluştu. 4+4+4 sistemi, sürekli değişen sınav sistemleri, bir türlü milli olamayan çağdaşlıktan, bilimsellikten uzak eğitim anlayışı gelecek açısından endişe veriyor.

Bunu PİSA rakamları da doğruluyor. Türkiye; okuduğunu anlama, fen ve matematikte OECD ülkeleri içinde son sıralara çakılmış! 20 milyon genç bu performansla dünyada rekabet edemez.

Büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün temel hedefi Türkiye'yi çağdaş medeniyet ve kültürün ortağı hâline getirmekti. Ama AKP iktidarı bu yoldan saptı.

Eğitim sistemi bir kısım tarikat ve vakıfların güdümüne sokuldu.