ÖZEL EgeUmut Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr. Özgür Demirtaş, hastalık hakkında şu görüşlere yer verdi: 

Belirtiler

“Halk arasında “basur” olarak bilinen hemoroid hastalığı anüs(barsağın son çıkış kısmı) bölgesinde normalde bulunan damar yumağının belirginleşmesi ve sarkması sonucu oluşan rahatsızlığa verilen isimdir. 

İç ve dış hemoroid damar yumağındaki belirginleşmeye göre iki ana çeşidi olmakla birlikte çoğunlukla iç hemoroidlerin belirginleşerek makatın dışına sarkması şeklinde görülür. Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü derece olarak sınıflandırılan hemoroidler ıkınınca makat dışına sarkan ve kendiliğinden içeri giderse ikinci, elle itince içeri gidene üç, elle itilmesine rağmen gitmeyen hemoroidlere dördüncü derece olarak tanımlanır. 

Hemoroidler kansere dönüşmez. Ancak hemoroide bağlı rahatsızlıklar bu bölgede görülen kanser rahatsızlığı ile benzerlik gösterdiğinden bu şikayetlere sahip olan kişilerin rektal tuşe(elle muayene) veya anoskopi ve rektoskopi gibi ışıklı aletlerle muayene ile tanının aydınlatılması gerekir.

Hemoroid belli bir yaşın hastalığı mıdır?

Hemoroid hastalığı çocukluk dönemi hariç her yaşta görülebilir. Ancak yaş ilerledikçe sıklığı artmaktadır. Toplumun üçte birinden fazlasında görülmektedir.

Hemoroidin sebepleri nelerdir?

Hemoroidin tek sebebi olmamakla birlikte kolaylaştırıcı sebepler vardır. 

• Ailesel yatkınlık 

• Kabızlık, uzun süren ishal 

• Kabızlığa neden olan veya artıran sebepler 

• Posasız gıda(meyve sebzenin az tüketildiği) gıdalarla beslenme alışkanlığı 

• Aşırı terleme, az su içme 

• Dışkılama zamanının ertelenmesi • Seyahatler

• Karın içi basınç artışına yol açan etkenler (gebelik) 

• Acılı ve baharatlı gıdaların fazla tüketilmesi 

• Aşırı alkol tüketimi 

• Tuvalet ihtiyacını ertelemek veya tuvalette uzun süre oturmak • Yaşlılık

Hemoroid hastalığının belirtileri nelerdir? 

• Makatta ağrı, kaşıntı, akıntı 

• Makattan kan gelmesi 

• Tuvalet sonrası ele gelen şişlik 

• Tuvalet sırasında ağrı ile birlikte olan kanama daha çok çatlaklara bağlı olmakla birlikte dış hemoroidlere bağlı olarak ta oluşabilir. Ayrıca içi hemoroidlerin komplike olması(içinde kan pıhtılaşması) sonrası da oluşabilir.

Hemoroid hastalığının teşhisi nasıl konur?

Hemoroid hastalığının şikayetleri ile bu bölgenin kanserleri benzerlik gösterdiğinden genel cerrahi veya gastroenteroloji uzmanına muayene olmadan ilaç kullanılmamalıdır. Mahremiyet endişesiyle doktora gitmekten çekinen ve yakın çevrelerine danışarak ilaç kullanma durumunda hayati öneme haiz hastalıkların tanı ve tedavisinde gecikmeler yaşanmaktadır.

Tanı makat bölgesinin gözle, eğer ağrılı durumu yoksa parmakla muayenesi ve anoskopi ve rektosigmoidoskopi denilen ışıklı aletlerle inceleme sonucunda konulur. 

Tedavi çeşitleri nelerdir?

Hastanın şikayetleri dinlendikten ve gerekli muayeneler yapıldıktan sonra hemoroidin varlığı, derecesi, tipi ve eşlik eden rahatsızlıklar belirlenir. 

• Birinci derece ve ikinci derece hemoroidlerlerde öncelikle sebebe yönelik tedavi yapılır. Kabızlık varsa bunun düzeltilmesi için posalı gıdalar, tuvaletin ertelenmemesi, gaita yumuşatıcı ilaçlar, pomatlar veya fitiller verilir. 

• Tıbbi tedavi ve gerekli önlemlere rağmen düzelmeyen hastalarda skleroterapi(ilaç enjeksiyonu ile kurutma), band ligasyonu(band ile boğarak söndürme), koterizasyon(elektrik, lazer veya infrared ışını ile yakma) yapılabilir. 

•  Üçüncü derece hemoroidlerin bazılarına ameliyat dışı yöntemler uygulanabilir. Fayda görülmezse cerrahi tedavi uygulanır. 

•Dördüncü derece hemoroidlerde tedavi cerrahidir. Cerrahi tedavi yöntemleri ise hastaya göre değişmekle birlikte dikiş ile bağlama, hemoroid yumaklarının çıkarılması ve dikiş konulması, ultrasizyon cihazı ile hemoroid yumaklarının çıkarılması, doppler cihazı ile hemoroid yumağının atardamarı bulunarak dikiş konulması veya bu yöntemlerin kombinasyonu uygulanabilir. Eğer hemoroidlerle birlikte makatın iç tabakasında sarkıklık varsa PPH denilen ve otomatik dikiş koyan ve sarkan iç tabakanın bir kısmını çıkararak sarkmayı önleyen teknik uygulanabilir. Bu tedavilerden hangisinin uygulanacağı hastadaki hemoroidin derecesine, eşlik eden ikinci bir rahatsızlığın(çatlak v.b.) varlığına ve cerrahın tecrübesine ve tercihine göre değişmektedir. 

•Bölgesel veya genel anestezi uygulanmamışsa yani lokal anestezi ile veya anestezisiz işlemler ayaktan tedavi şeklinde uygulanabilir. Diğer işlemlerde 6-18 saat hastanede gözlem gerekebilir.

YAPILMASI GEREKENLER 

• Kişisel temizliğinize özen gösterin (anal bölgenin düzenli temizliği) 

• Tuvaletiniz geldiğinde barsaklarınızı mümkün olduğunca çabuk boşaltın (doğru beslenme ile giderek kolaylaşacaktır). 

• Kilonuzu kontrol edin

• BESLENME 

• Posa bakımından zengin yiyecekler tüketin 

• Sebzeler (domates, bamya, bezelye, pırasa) 

• Meyveler (elma, armut, portakal) 

• Tahıllar (kepek, kepekli ekmek, tam buğday unu, esmer un, rafine edilmemiş pirinç)

•Çok fazla su için (Günde en az 1,5 litre)

• EGZERSİZ 

• Yüzme 

• Yürüme (düzenli olarak günde en az 20 dakika)

YAPILMAMASI GEREKENLER 

• Kabızlık ve ıkınarak dışkılama 

• Ağır yük taşıma 

• Dar giysilerin giyilmesi 

• BESLENME (Fazla Tüketilmemesi Gerekenler) 

• Kahve, Alkol, Baharat, Hardal 

• Posa bakımından fakir yiyecekler

• EGZERSİZ 

• Bisiklete, ata binmek 

• Uzun süre ayakta kalmak yada oturmak

• İLAÇ TEDAVİSİ 

• Ardışık müshil kullanımı (Uzun süreli kabızlık = Müshil hastalığı)

 

HEMOROİD HASTALIĞI (BASUR) İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR

1. Hemoroid hastalığı yaygın mıdır?

Evet. Hemoroid hastalığı hem erkeklerde hem de kadınlarda oldukça sık görülür. Kadın ve erkek nüfusunun yaklaşık yarısı hayatlarında en az bir kere hemoroid hastalığının belirtileri ile karşılaşır.

2. Hemoroid hastalığı bulaşıcı mıdır?

Hayır, kesinlikle bulaşıcı değildir. Hastanık mekanik nedenlerle meydana geldiği ve kökeninde bakteri yada virüs benzeri bulaşıcı etkenler olmadığı için, başkasına aktarılamaz.

3. Hemoroid hastalığı kalıtımsal mıdır?

Hayır. Net olarak böyle bir ifade kullanmak zor. Ancak anne ve/veya babanın hemoroid hastalığı nedeniyle ameliyata dek gidebilen tedavi görmüş olmaları, sonraki nesiller için bir risk etkeni oluşturabilir.

4. Hemoroid hastalığı kadınlarda erkeklere göre daha sık mıdır? Kadınların hamile kalması, doğum yapması, ayrıca kadınlarda kabızlığa daha sık rastlanması nedeniyle, hemoroid hastalığı erkeklere göre biraz daha fazla görülür. Ancak veriler hemoroid hastalığı nedeniyle yapılan ameliyatların erkek ve kadınlar açısından sayıca farklı olmadığını göstermektedir.

5. Hemoroid hastalığının tanısı nasıl konur?

Hemoroid hastalığının tanısı doktor tarafından konur. Doktor makatı gözle muayene eder ve şişmiş damarsal yapıların olup olmadığına bakar. Muayenenin ikinci aşamasında anal kanalın ve rektumun son bölümünün parmakla kontrolü yer alır. Sonraki aşamada doktor hastayı anaskop yada praktoskopla da inceleyebilir. Anaskop makatın yukarısında kalan yaklaşık 6-7 cm’lik bölümün incelenmesini sağlar. Proktoskop ise makatın yukarısında kalan yaklaşık 15-20 cm’lik bölümünün yani rektumun görülmesini sağlar.

6. Hemoroid hastalığı tehlikeli midir?

Hayır. Hemoroid hastalığı tehlikeli ve yaşamı tehdit eden bir hastalık değildir. Çoğu kişide belirtiler yalnızca birkaç gün devam eder. Ayrıca, hemoroid hastalığı olan herkes belirtileri yaşamaz.

7. Hemoroid hastalığı kansere dönüşebilir mi?

Hayır! Hemoroid hastalığı kansere dönüşmez ama dikkatli olunmalıdır. Bir kişi yıllarca hemoroid hastalığı nedeniyle anal yolla kanayabilir. Ancak zaman içinde kanamanın bir kolon-rektum kanserine bağlı olarak ortaya çıkması da mümkündür. Bu olgularda hemoroid hastalığı, ormanı saklayan bir ağaç gibidir. Sonuç olarak, dışkılama sonrası kanama gözlemlendiğinde yapılacak en iyi iş bir uzmana danışmaktır.”